Η διαδικασία για τα αρχαιολογικά μουσεία Άρτας, Ηγουμενίτσας, Ιωαννίνων και Νικόπολης ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2021, με τη διενέργεια αυτοψίας από κλιμάκιο των αρμόδιων κεντρικών υπηρεσιών στην Ήπειρο. Τον Σεπτέμβριο 2023, σε συνέχεια του καθορισμού, από τη Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, σειράς των, κατ’ ελάχιστον, οριζόντιων προαπαιτούμενων για την απόδοση του Σήματος Πιστοποίησης, οι Εφορείες Αρχαιοτήτων Άρτας, Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων και Πρέβεζας εργάστηκαν συστηματικά για την πλήρωση των κριτηρίων για τα μουσεία αρμοδιότητάς τους.
Η διαδικασία της πιστοποίησης λαμβάνει υπόψη της την κλίμακα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε κρατικού μουσείου. Βασικό εργαλείο της διαδικασίας πιστοποίησης είναι η αυτοαξιολόγηση κάθε μουσειακού οργανισμού, μέσα από τη συμπλήρωση ενός εντύπου, που συνιστά ακτινογραφία του συνόλου των λειτουργιών του. Το κάθε μουσείο καλείται να αποτυπώσει την οργανωτική, οικονομική και στελεχιακή δομή του, τις κτηριακές του υποδομές, τον τρόπο συγκρότησης, τα εργαλεία τεκμηρίωσης και τα μέσα διαχείρισης και συντήρησης των συλλογών του, την επικοινωνιακή πολιτική, τις δράσεις εξωστρέφειας. καθώς και τις προσφερόμενες υπηρεσίες του προς το κοινό.
Την ολοκλήρωση της πιλοτικής εφαρμογής της διαδικασίας πιστοποίησης των αρχαιολογικών μουσείων της Ηπείρου, στο πλαίσιο του μεταρρυθμιστικού προγράμματός του, «Ελληνικό Σύστημα Αναγνώρισης και Πιστοποίησης Μουσείων», κάνει γνωστή με ανακοίνωσή του το Υπουργείο Πολιτισμού, με την υπουργό Λίνα Μενδώνη να αναφέρει σε δήλωσή της:
«Σε συνέχεια των οδηγιών που δόθηκαν στις αρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων Άρτας, Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων και Πρέβεζας, κατέστη εφικτή η ολοκλήρωση της διαδικασίας πιστοποίησης των αντίστοιχων αρχαιολογικών μουσείων της Ηπείρου, εντός του α’ τριμήνου του 2024, μετά τη θετική γνωμοδότηση του Συμβουλίου Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού. Αποτελούν την πρώτη συστάδα κρατικών πιστοποιημένων μουσείων- από τα 200 περίπου- καθώς η πιστοποίηση είναι υποχρεωτική διαδικασία για τα μουσεία αρμοδιότητας του Υπουργείου.
Η διαδικασία υποχρεωτικής πιστοποίησης των κρατικών μουσείων υιοθετεί τρεις άξονες: Την αξιοποίηση του Εθνικού Αρχείου Μνημείων από τα κρατικά Μουσεία στην καταγραφή και καταχώριση του συνόλου των κινητών μνημείων στα Μουσεία αρμοδιότητας του Υπουργείου Πολιτισμού, την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς το κοινό, την ενίσχυση της εξωστρέφειας τους με σκοπό την διαμόρφωση διακριτής δημόσιας εικόνας, στο διεθνές περιβάλλον.
Η διαδικασία Πιστοποίησης Μουσείων σε συνδυασμό με την υιοθέτηση και τήρηση του πρόσφατου εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας τους, αποτελεί προϋπόθεση για την πιστοποίηση κάθε μουσείου, διευκολύνοντας τη στοχοθεσία, την εφαρμογή καινοτόμων προτάσεων και καλών πρακτικών, σε όλες τις πτυχές της λειτουργίας τους.
Πρόκειται για μία ολιστική προσπάθεια αναβάθμισης των μουσειακών δομών της χώρας με στόχο την ανταποδοτικότητά τους προς τον επισκέπτη, αλλά και την ενδυνάμωσή τους ως φορέων πολιτισμού, δια βίου μάθησης και κοινωνικής συνοχής, στη βάση της νέας οργανωτικής δομής και φιλοσοφίας διαχείρισης. Στόχος μας, πάντα, παραμένει η προσέλκυση, κυρίως, των νεανικών κοινών αλλά και περισσότερων και πολυποίκιλων κοινών, από την Ελλάδα και το εξωτερικό».
Το πρόγραμμα πλέον θα εξελιχθεί με τους κρατικούς μουσειακούς οργανισμούς της Δυτικής Μακεδονίας και της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.