Στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ στη Χάγη, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε μια σύντομη, συνομιλία με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η επαφή αυτή, αν και άτυπη, λαμβάνει ιδιαίτερη σημασία εν μέσω της τρέχουσας μεταβολής του γεωπολιτικού τοπίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε αντίθεση με τις εντάσεις του 2020, η παρούσα συγκυρία χαρακτηρίζεται από πιο σύνθετες προκλήσεις: η ηλεκτρική διασύνδεση με την Κύπρο, η τουρκική εμπλοκή στη Λιβύη με την Τουρκία να εμφανίζεται ως εγγυήτρια δύναμη και οι μεταναστευτικές ροές από τη Βόρεια Αφρική, διαμορφώνουν ένα πολυδιάστατο πεδίο που απαιτεί στενή διπλωματική παρακολούθηση.
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός επανέλαβε τη σταθερή θέση της χώρας υπέρ της ενίσχυσης της αποτρεπτικής της ικανότητας, προειδοποιώντας ότι η Ελλάδα θα εξαντλήσει κάθε διαθέσιμο μέσο για την αντιμετώπιση των κυκλωμάτων παράνομης διακίνησης μεταναστών, περιλαμβανομένης της ανάπτυξης ναυτικών δυνάμεων εκτός των λιβυκών χωρικών υδάτων.
Στο πλαίσιο της συζήτησης, δεν θα μπορούσε να απουσιάζει το ζήτημα της διατήρησης της ηρεμίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η ενδεχόμενη επανεμφάνιση του ερευνητικού σκάφους Oruc Reis, αυτή τη φορά προερχόμενο από τη Σομαλία, εγείρει ανησυχίες περί παραβίασης της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, κυρίως εάν κινηθεί νοτίως της Κρήτης. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, οι συνθήκες έχουν αλλάξει αισθητά: η ενίσχυση της Πολεμικής Αεροπορίας με 38 F-16 Viper και 25 Rafale F3R εξοπλισμένα με ραντάρ τεχνολογίας AESA ενισχύουν σημαντικά τις αμυντικές δυνατότητες της χώρας.
Σε σχετικές δηλώσεις του, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε την ανεξαρτησία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, αποφεύγοντας κάθε σχολιασμό για τη συνάντηση Ερντογάν – Τραμπ. Τόνισε πως η συνάντησή του με τον Τούρκο Πρόεδρο εντάσσεται στο πλαίσιο των συνηθισμένων διμερών επαφών και ότι ήδη εξετάζεται το ενδεχόμενο ορισμού ημερομηνίας για το επόμενο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας.
Παράλληλα, ο Πρωθυπουργός έθεσε κατά τις παρεμβάσεις του στη Σύνοδο θέματα ευρύτερης γεωπολιτικής σημασίας. Εξέφρασε την ανάγκη επιστροφής της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή σε ουσιαστική διαπραγματευτική βάση, ενώ αναφορικά με το Ιράν, επεσήμανε πως η απόκτηση πυρηνικών όπλων πρέπει να αποτραπεί μέσω διπλωματικών, όχι στρατιωτικών μέσων. Δεν παρέλειψε δε να καταδικάσει απερίφραστα την τρομοκρατική επίθεση σε εκκλησία στη Δαμασκό, καταδεικνύοντας τον σεβασμό της Ελλάδας στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και τη θρησκευτική ελευθερία.
Ερωτηθείς για τις διαφωνίες που διατυπώθηκαν από ορισμένα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ σχετικά με την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ, ο κ. Μητσοτάκης επισήμανε ότι το κοινό ανακοινωθέν δεσμεύει όλες τις συμμετέχουσες χώρες. Υπογράμμισε μάλιστα ότι η Ελλάδα υπήρξε συνεπής στις αμυντικές της υποχρεώσεις ακόμα και σε περιόδους δημοσιονομικής πίεσης, διατηρώντας διαρκώς δαπάνες άνω του 2% του ΑΕΠ.
Κλείνοντας, δήλωσε την αμέριστη υποστήριξή του στην ανάγκη η Ευρώπη να αναλάβει περισσότερη ευθύνη για την ασφάλειά της, ενισχύοντας τις στρατιωτικές της δυνατότητες στο πλαίσιο της συλλογικής άμυνας.