Η Περιφέρεια Ηπείρου έχει υιοθετήσει μια σταθερή τακτική στις απευθείας αναθέσεις έργων και προμηθειών, χρησιμοποιώντας το άρθρο 32 παρ. 2γ του Ν. 4412/2016 ως το κύριο εργαλείο της για την αποφυγή των ανοιχτών διαγωνιστικών διαδικασιών. Κάθε χρόνο, εκατοντάδες αναθέσεις έργων ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ πραγματοποιούνται με αυτό το άρθρο, το οποίο επιτρέπει την ανάθεση έργων λόγω κατεπείγουσας ανάγκης που προκύπτει από απρόβλεπτα γεγονότα.
Η χρήση του άρθρου 32 παρ. 2γ, αν και νομοθετικά θεμελιωμένη για περιπτώσεις πραγματικού κατεπείγοντος, έχει δημιουργήσει σοβαρό προβληματισμό. Υπάρχουν ενδείξεις ότι πολλές φορές η έννοια του «κατεπείγοντος» χρησιμοποιείται ως πρόφαση για την παράκαμψη των ανοιχτών διαγωνισμών, οι οποίοι διασφαλίζουν τον ανταγωνισμό και την ορθή διαχείριση των δημόσιων πόρων. Έτσι, η προτίμηση στις απευθείας αναθέσεις ενισχύει την ανησυχία για την απουσία διαφάνειας και λογοδοσίας.
Στις περιπτώσεις που η χρηματοδότηση προέρχεται από ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το ΕΣΠΑ, οι διαγωνιστικές διαδικασίες παραμένουν υποχρεωτικές, εξασφαλίζοντας τον ανταγωνισμό. Ωστόσο, για έργα που χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από τα ταμεία της Περιφέρειας, οι απευθείας αναθέσεις φαίνεται να είναι η πρώτη επιλογή.
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που επισημαίνονται στις διαδικασίες της Περιφέρειας Ηπείρου είναι η ελλιπής ή και ανύπαρκτη αιτιολόγηση του κατεπείγοντος χαρακτήρα των έργων. Πολλά από τα έργα που ανατίθενται απευθείας χαρακτηρίζονται ως κατεπείγοντα χωρίς να τεκμηριώνεται επαρκώς η ανάγκη, γεγονός που εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη δικαιοσύνη στη διαχείριση των δημόσιων πόρων και την αμεροληψία των αποφάσεων.
Σύμφωνα με το epirusbomb.gr το πολιτικό κλίμα στην Περιφέρεια Ηπείρου είναι βαρύ, ακόμα και εντός της παράταξης του περιφερειάρχη Αλέκου Καχριμάνη. Περιφερειακοί σύμβουλοι και αντιπεριφερειάρχες εκφράζουν έντονη δυσαρέσκεια για τον τρόπο που λαμβάνονται αποφάσεις, τονίζοντας ότι η Περιφέρεια κινείται χωρίς σαφές σχέδιο και στόχους. Η έλλειψη συνοχής και στρατηγικής, όπως προκύπτει από τον Ιανουάριο του 2024, φαίνεται να δημιουργεί αυξανόμενη ένταση και εσωτερικές συγκρούσεις, οι οποίες δύσκολα θα εκτονωθούν χωρίς ριζικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της περιφερειακής διοίκησης.
Το 2024, η Περιφέρεια Ηπείρου διενήργησε 26 ανοιχτούς ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς, με συνολικό προϋπολογισμό 22,7 εκατ. ευρώ. Από αυτά, τα 17 εκατ. ευρώ προέρχονταν κυρίως από χρηματοδότηση μέσω του ΕΣΠΑ και του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης, ενώ περιλάμβαναν και έργα που χρηματοδοτήθηκαν από άλλους φορείς, όπως ο Δήμος Κόνιτσας και το υπουργείο Ναυτιλίας.
Ταυτόχρονα, η Περιφέρεια διέθεσε 5,7 εκατ. ευρώ από τα δικά της ταμεία για 14 έργα, με σημαντικότερο την κατασκευή διοικητηρίου στην Πρέβεζα, προϋπολογισμού 2,4 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, εντυπωσιακό είναι το ποσό των 8,7 εκατ. ευρώ που κατανεμήθηκε για κατεπείγοντα έργα και υπηρεσίες, από τα οποία περίπου 800.000 ευρώ αφορούσαν τεχνικούς συμβούλους και μελέτες.
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων όπου εφαρμόστηκε το άρθρο 32 παρ. 2γ, η αιτιολόγηση του κατεπείγοντος χαρακτήρα ήταν ελλιπής, δημιουργώντας αμφιβολίες για τη νομιμότητα και τη διαφάνεια των διαδικασιών. Το γεγονός ότι η Περιφέρεια χρησιμοποιεί συστηματικά αυτό το άρθρο, χωρίς επαρκή αιτιολόγηση, υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών και φέρνει στην επιφάνεια την ανάγκη για θεσμικές αλλαγές και μεγαλύτερη διαφάνεια στη διαχείριση των δημόσιων πόρων.
Η Περιφέρεια Ηπείρου αντιμετωπίζει σοβαρά ζητήματα διαφάνειας και λογοδοσίας στη διαχείριση των δημόσιων έργων, καθώς η προτίμηση στις απευθείας αναθέσεις και η χρήση του άρθρου 32 παρ. 2γ έχουν δημιουργήσει έντονο προβληματισμό. Η περιφερειακή αρχή βρίσκεται αντιμέτωπη με αυξανόμενες πιέσεις για να ενισχύσει τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, να περιορίσει τις απευθείας αναθέσεις και να ενισχύσει τη διαφάνεια, ειδικά σε περιόδους όπου η πολιτική και κοινωνική ένταση εντός της Περιφέρειας αυξάνεται.