Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας στην Ήπειρο, με τα επίσημα στοιχεία της Αστυνομίας να καταγράφουν εκρηκτική αύξηση των περιστατικών. Μέσα σε μόλις έναν χρόνο, οι καταγγελίες σχεδόν τριπλασιάστηκαν, ενώ η εκτίμηση των ειδικών είναι πως ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων είναι πολύ μεγαλύτερος, καθώς πολλές υποθέσεις δεν φτάνουν ποτέ στις αρχές.
Το ζήτημα τέθηκε στο επίκεντρο εκδήλωσης με θέμα «Έμφυλη Βία – Νομοθεσία & Κοινωνική Πραγματικότητα», την οποία συνδιοργάνωσαν το Κέντρο Πρόληψης «Σχεδία» και ο Δικηγορικός Σύλλογος Ιωαννίνων, με τη στήριξη της Ιεράς Μητρόπολης. Στην εκδήλωση συμμετείχαν εισαγγελείς, δικηγόροι, στελέχη της Αστυνομίας και φορείς της τοπικής κοινωνίας, με κοινό στόχο να εξεταστούν οι αιτίες και να αναζητηθούν λύσεις για την καταπολέμηση της βίας εντός του οικογενειακού περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με την υπαστυνόμο Α’ Γεωργία-Μαρία Τζαμάκου, το Γραφείο Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της Αστυνομίας στην Ήπειρο διαχειρίστηκε το 2023 συνολικά 276 υποθέσεις. Μέχρι τον Μάιο του 2024, με τη λειτουργία νέων γραφείων σε Ηγουμενίτσα, Άρτα και Πρέβεζα, ο αριθμός αυτός έχει εκτιναχθεί στις 704.
Όπως επεσήμανε, τα κίνητρα πίσω από τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας ποικίλουν: από προσωπικές και οικονομικές διαφορές, έως εξαρτήσεις και ψυχικές διαταραχές. Ωστόσο, ένα κοινό μοτίβο είναι η παθολογική ανάγκη του δράστη να ασκεί έλεγχο πάνω στο θύμα.
Η τεχνολογία επιστρατεύεται πλέον στη μάχη κατά της βίας, με το «Panic Button» –μια εφαρμογή που εγκαθίσταται στα κινητά των θυμάτων– να έχει ήδη χρησιμοποιηθεί δύο φορές στην περιοχή, με επιτυχή ενεργοποίηση και άμεση ανταπόκριση της Αστυνομίας. Συνολικά, 40 γυναίκες στην Ήπειρο έχουν κάνει χρήση της εφαρμογής.
Παράλληλα, η εισαγγελέας Πρωτοδικών Δέσποινα Σωτηρίου παρουσίασε τη ραγδαία αύξηση των ποινικών υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας που φθάνουν στο Πρωτοδικείο Ιωαννίνων. Το 2024 καταγράφονται 313 μηνύσεις, 268 διώξεις και 126 περιπτώσεις διαμεσολάβησης – σχεδόν διπλάσια νούμερα σε σύγκριση με το 2023. Θετική είναι η εικόνα και στις εκβάσεις της ποινικής διαμεσολάβησης, με υψηλά ποσοστά επιτυχίας το τελευταίο διάστημα.
Αναλύοντας τη φύση των υποθέσεων, η κ. Σωτηρίου τόνισε πως τα περισσότερα περιστατικά αφορούν γυναίκες και παιδιά – με θύματα κυρίως σωματικής και σεξουαλικής βίας. Οι υποθέσεις με άνδρες ως θύματα είναι περιορισμένες και σχετίζονται κυρίως με απειλές μεταξύ συγγενών.
Σημαντική ήταν και η τοποθέτηση του Αντιεισαγγελέα Εφετών Ευάγγελου Μάστακα, ο οποίος αναφέρθηκε στο φλέγον ζήτημα της θεσμοθέτησης του όρου «γυναικοκτονία». Αν και αναγνώρισε την ανάγκη να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη βία κατά των γυναικών, υποστήριξε ότι δεν είναι σκόπιμη η εισαγωγή ξεχωριστού ποινικού αδικήματος. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «η γυναίκα είναι άνθρωπος – και η ανθρωποκτονία τιμωρείται ήδη με την αυστηρότερη ποινή: ισόβια». Τόνισε, ωστόσο, την ανάγκη για αυστηρή εφαρμογή του υφιστάμενου νομικού πλαισίου, χωρίς ευνοϊκές μεταχειρίσεις για τους δράστες.
Το συμπέρασμα όλων: η ενδοοικογενειακή και έμφυλη βία δεν είναι ιδιωτική υπόθεση, αλλά συλλογικό πρόβλημα που απαιτεί συνεργασία όλων – αρχών, πολιτείας και κοινωνίας.