Το πατριωτικό χρέος για την εύρεση των οστών όλων των πεσόντων στο Αλβανικό Μέτωπο το 1940-1941 συνεχίζεται.
Ομάδα ειδικών προχωρά στην αναζήτηση και εκταφή των πεσόντων στη Βόρεια Ηπειρο, μια επίπονη εργασία που ξεκίνησε τον περασμένο Ιανουάριο όταν και βρέθηκε ο ομαδικός τάφος στα Στενά της Κλεισούρας ενώ μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί – εκταφεί τα οστά 420 μαχητών.
Αυτό ανέφεραν τα μέλη της αρμόδιας Επιτροπής για την αναζήτηση και ταφή των οστών των πεσόντων στην οποία προεδρεύει ο Υποναύαρχος Στυλιανός Πετράκης στη διάρκεια συνάντησης με τα μέλη της Ένωσης Τέκνων, συγγενών και φίλων πεσόντων κατά το Έπος 1940 – 41 .
Το ενδιαφέρον των συγγενών για την ανεύρεση των οστών των προσφιλών προσώπων, παραμένει έντονο όπως προκύπτει από την προσέλευση στα νοσοκομεία για την ταυτοποίηση, που σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα ξεπερνούν τα 850 άτομα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει αναπτυχθεί άρτιας επιστημονικής και λειτουργικής υποδομής υπηρεσία για την ταυτοποίηση των πεσόντων.
Για τον σκοπό αυτό οι συγγενείς μπορούν να ενημερώνονται για τις απαραίτητες διαδικασίες απευθυνόμενοι στο Τμήμα Μοριακής Βιολογίας του 401 Στρατιωτικού Νοσοκομείου, τηλέφωνο :210 7494749.
Βάσει συγκεκριμένου προγράμματος θα συνεχιστεί αδιάκοπα η αναζήτηση των οστών σε άλλους χώρους, που έχουν σημειωθεί σε σχετικό χάρτη.
Κανονικά εξελίσσονται και τα συμφωνηθέντα για τις απαιτούμενες παρεμβάσεις συντήρησης, αναβάθμισης των υποδομών των Στρατιωτικών Κοιμητηρίων στην Κλεισούρα και στους Βουλιαράτες.
Ο Γ. Σούρλας Πρόεδρος της Ένωσης αφού ευχαρίστησε την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για την ενημέρωση και το σημαντικό έργο που επιτελεί, δήλωσε ότι: «Η προσπάθεια που ξεκινήσαμε πριν από δεκατρία χρόνια για την αποκατάσταση της μεγάλης αυτής εθνικής και ανθρωπιστικής εκκρεμότητας θα συνεχιστεί μέχρι τέλους μέχρι να βρουν ανάπαυση οι 7.976 πεσόντες που παραμένουν άταφοι ή προσωρινά θαμμένοι επί 78 χρόνια στα πεδία των μαχών της Β. Ηπείρου, αλλά και το σπουδαιότερο τη δικαίωση, την ανταπόκριση στις προσδοκίες, στη θυσία τους για μια Ελλάδα περήφανη και ελεύθερη».
Οι άταφοι νεκροί
Τα Αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού αναφέρουν, πως από την έναρξη του πολέμου και μέχρι τις 28 Απριλίου 1941 οι απώλειες -φονευθέντες και εξαφανισθέντες- στο Αλβανικό μέτωπο, έφτασαν τους 13.936 Αξιωματικούς και οπλίτες.
Από το σύνολο των νεκρών στις επιχειρήσεις εναντίον των Ιταλών, οι 7.796, έμειναν στην Αλβανία, θαμμένοι ή άταφοι, ενώ 5.960, ετάφησαν σε νεκροταφεία εντός του Ελληνικού εδάφους.
Από τη μελέτη των αρχείων προέκυψαν συγκεκριμένα στοιχεία, ότι είχαν οργανωθεί στρατιωτικά νεκροταφεία στις περιοχές, Ντραγκότι, Δέλβινο, Βόδινο, Χειμάρα, Ερσέκα, Ντεβόλ, Βουλιαράτες, Πόγραδετς, Πρεμετή, Κλεισούρα, Κορυτσά, Μπογάζι, Ροντόνι, Μοράβα, Κυπαρό, Πλατυβούνι, Γκόλικο, Τρεμπεσίνα, Πούντα Νόρνε, Σκουτάρα και άλλες περιοχές.
Ο αριθμός των Ελλήνων νεκρών, κυρίως εξαιτίας των κρυοπαγημάτων και δευτερευόντως των επιχειρήσεων, ανέρχεται στους 7.796 αξιωματικούς και οπλίτες.
Αρκετοί νεκροί καλύφθηκαν από τα χιόνια εκεί που φονεύθηκαν και μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις μαζί με Ιταλούς νεκρούς και παρέμειναν άταφοι, για να αποκαλυφθούν μετά από 60 και πλέον ημέρες, όταν τα χιόνια άρχισαν να λειώνουν.
Έως και τις 28 Απριλίου 1941, οι ελληνικές απώλειες ανήλθαν σε περίπου 4.038 νεκρούς αξιωματικούς και οπλίτες.
Πολλοί νεκροί κατά τη σύμπτυξη των δυνάμεων εγκαταλείφθηκαν, ενώ κάποιοι άλλοι ενταφιάστηκαν πρόχειρα από τους συμπολεμιστές τους.
Η Ελληνίδα που “φυλάει” στην αυλή της τους τάφους 6 Ελλήνων στρατιωτών, πεσόντων στον πόλεμο του ’40
Σε μία σεμνή τελετή στο αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου Αθηνών, τιμήθηκε η 83χρονη Ερμιόνη Πρίγκου από την Χειμάρρα της Βορείου Ηπείρου. Η γυναίκα που επί 74 φυλάει και φροντίζει τους τάφους έξι Ελλήνων στρατιωτών που σκοτώθηκαν το 1941 στην αυλή του σπιτιού της.
Η αγέρωχη Κυρά της Χειμάρρας, όπως πλέον την αποκαλούν, τιμήθηκε στο πλαίσιο παρουσίασης του βιβλίου «Το Εθνικό Χρέος προς τους άταφους ήρωες του 1940» του πρώην υπουργού κ. Γιώργου Σούρλα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη.
Και οι Ιταλοί είχαν πολλούς νεκρούς. Σε μια επίθεση με εχθρικό όλμο, σκοτώθηκαν έξι στρατιώτες που ήταν μέσα στο χαράκωμα. Τα ξέραμε τα παλικάρια αυτά.
Ο Ανδρέας Προβατάς ζούσε ακόμη. Μέσα στα αίματα έδωσε το πορτοφόλι στον πατέρα μου, για να το παραδώσουμε στους δικούς του. Μετά ξεψύχησε. Τους μαζέψαμε και τους θάψαμε σε δύο τάφους που ανοίξαμε βιαστικά.
Από τότε έως σήμερα, μας συντροφεύουν» λέει η κυρία Πρίγκου, που έως το 1990 και την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος του Ενβερ Χότζα, κρατούσε «επτασφράγιστο» το μεγάλο μυστικό που έκρυβε στο κτήμα της, κάτω από τις ελιές.
«Ακολουθήσαμε τον Ελληνικό Στρατό κατά την υποχώρηση του, μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα το 1941. Αργότερα επιστρέψαμε στην Χειμάρρα και οι Ιταλοί συνέλαβαν τον πατέρα μου και τον έβαλαν φυλακή για ένα χρόνο σχεδόν στα Τίρανα.
Μετά οι Αλβανοί του Χότζα μας εξόρισαν για 4,5 χρόνια και το σπίτι μας επιτάχθηκε. Όταν επιστρέψαμε το βρήκαμε κατεστραμμένο.
Οι Αλβανοί όμως δεν είχαν εντοπίσει τους τάφους των έξι Ελλήνων στρατιωτών και αυτό ήταν βάλσαμο για εμάς. Παρά τα βάσανα μας» λέει.
«Η συχωρεμένη μάνα μου, κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα άναβε κρυφά κεριά στους τάφους και κάθε Εθνική Εορτή της Ελλάδας μοιρολογούσε τα παλικάρια που δεν γύρισαν ποτέ στα σπίτια τους.
Όλα αυτά μυστικά, γιατί αλίμονο μας εάν οι Αλβανοί του Χότζα μας ανακάλυπταν. Μετά τον πόλεμο ήρθαν αρκετές φορές στο σπίτι, ρώτησαν έψαξαν αλλά έφευγαν άπρακτοι» συμπληρώνει, φέρνοντας στο νου τα δύσκολα «πέτρινα» χρόνια, για τους Έλληνες της Χειμάρρας, που το 1945 αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στο δημοψήφισμα του Χότζα, με αποτέλεσμα να τους αφαιρεθούν όλα τα μειονοτικά δικαιώματα, τα οποία έως σήμερα συνεχίζει να καταπατεί η Αλβανία.
Μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος, η οικογένεια Πρίγκου αρχίζει να αναζητεί συγγενείς των νεκρών στρατιωτών, ενώ με πρωτοβουλία της Νεολαίας της «Ομόνοιας», του κόμματος της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, αναγέρθηκε στο κτήμα της κυρίας Πρίγκου, δίπλα στους τάφους ένα λιτό μνημείο για τους έξι ήρωες, πάνω στο οποίο χαράχτηκαν τα ονόματα τους.
«Το μνημείο αυτό, ήταν επιθυμία του πατέρα μου πριν κλείσει τα μάτια του. Το ελάχιστο που μπορούσαμε να κάνουμε για αυτά τα παιδιά που έμειναν για πάντα στην αυλή του σπιτιού μας. Φυτέψαμε και μια μυρτιά δίπλα από τους τάφους, για να έχουν σκιά τα καλοκαίρια οι ήρωες μας »
Για την εθνική της προσφορά, η Κυρά της Χειμάρρας τιμήθηκε το 2014 από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια, που τις απέδωσε εύσημα για όσα κάνει τόσα χρόνια. Μάλιστα τότε ο κ.Παπούλιας της είχε ζητήσει να ανάψει για λογαριασμό του ένα κερί, στον τάφο των έξι παλικαριών.
Τα ονόματα των θαμένων παλικαριών είναι:
Δημήτριος Σελάς (καταγωγή Αρχαίες Κλεωνές Κορινθίας),
Νικόλαος Βουρλούμης (Κουμάνι Ηλείας),
Σταύρος Καντάς (Μελλίκια Λευκίμης Κέρκυρας),
Παναγιώτης Αλογογιάννης (Καμάρι Κορινθίας),
Ανδρέας Προβατάς (Αγραφούς Κέρκυρας) και
Ματθαίος Λαγός (Πόρο Τροιζηνίας).
Το βιβλίο του κ.Γιώργου Σούρλα «Το εθνικό χρέος προς τους άταφους ήρωες του 1940», 1941 αφιερώθηκε στην Κυρά της Χειμάρρας στη «Μάνα των πεσόντων» Ερμιόνη Μπρίγκου όπως τιμήθηκε από τον Σύλλογο των πεσόντων του έπους 1940.
Το βιβλίο, αναφέρεται στους πεσόντες της Ελληνική εποποιίας του 1940-1941 και φανερώνει την αναζήτηση και τον ενταφιασμό των ηρώων του 1940.
«Είναι καθήκον μας να εκπληρωθούν οι θρησκευτικές, εθιμικές και εθνικές μας υποχρεώσεις στους πεσόντες μας σύμφωνα με τα όσα επιτάσσει η ιστορική μας κληρονομιά» αναφέρει με νόημα ο κ.Σούρλας.